Bu yazımızın başlığı biraz abartılı oldu galiba.
Yani bu sözün olumsuz anlamı, “biz adam olmayız” demektir.
Eee birazda doğru desek yeri var. Aralık ayı TBMM de önemli bir yasama ayıdır. Türkiye’nin bir yıllık bütçesi bu ayda görüşülür ve karara bağlanır. Bütçe görüşmeleri ve ardından da bütçe kanunu yeni yıl başlamadan yürürlüğe girer, resmileşir.
Pekiii yüce meclisimizde bütçe nasıl görüşülür? Plan ve Bütçe komisyonundan gelen tasarı kalem kalem bir program dahilinde meclis genel kurulunca görüşülerek teklif ve karşı teklifler, değişiklik teklifleri burada son şeklini alır. Tabi bununda bir sınırı vardır. Örneğin bütçeyi artırıcı teklifler burada yapılamaz.
Bütçe tasarısının maddeleri görüşülürken, parti grupları adına konuşmalar yapılır, milletvekilleri kendi adlarına da söz isterler. Genelde bu konuşma süreleri de belirgin bir süre içinde olması gerekir, aksi halde bütçe mecliste sürüncemede kalır, yıl sonu gelir bitmedi diye konuşmalar sınırlandırılır. Hatta gece geç saatlere kadar bütçe görüşmelerinin uzadığı çok olmuştur.
Bütçe görüşmelerinde meclis üyeleri herşeyi konuşurlar, konu bir yıllık Türkiye’nin genel bütçesidir ama konuşmaların büyük bir kısmı bütçe dışındaki konulardan olur.
Üniversite de bu ders verilirken hocamız rahmetli Bedii Necmettin Feyzioğlu şöyle sırıtarak espiri bir şekilde “bütçe görüşülürken herşey konuşulur, görüşülür, eh birazcıkta bütçe görüşülür” diye espiri yapardı.
Zaman zaman TV de açıp bakarsanız bütçe görüşmelerinin olduğu oturumlar çok neşeli geçer, sataşmalar, kavgalar, bir sürü gündeme uymayan konular, hesap sormalar, tenkidler, skandala varan açıklamalar, hatta bazı uygulamaların meclise getirilmesi ile ortaya çıkan traji-komik uygulamalar, aklınıza ne gelirse hepsi bütçe görüşmelerinde konuşulur, görüşülür. Tabii bu yüksek tansiyon içinde en çokta oturumu yönetenin sıkıştığı durumlar olur, o da hemen oturuma 15 dakika ara verir.
Vatandaş, seçmen, günlük siyasi liderlerin birbirlerine karşı yaptığı atışmalarını günlük, basın ve medyadan izleyebilmektedir ama bütçe çok daha farklı bir ortam yaratır. Pekçok bilmediğimiz uygulamaları da Bütçe görüşmelerinden öğrenebiliriz.
Burada özellikle üzerinde durulması gereken konular nedir, ne olmalıdır? Öncelikle bütçe geliri gideri denk midir, gideri çok, geliri az bir bütçemidir. Yatırımlar ne alemdedir, harcamalar nasıldır, artmışmıdır, azalmışmıdır. Bütçe uygulaması başlayınca bütçe açığını kısmende olsa kapatabilmek için yapılacak zamlar neler olacaktır, enflasyon kaç haneli olacaktır? Kalkınma katsayısı ne olacaktır? En önemlisi bütçe nasıl bir bütçedir?
Malum Türkiye 1980’lerden sonra “TÜKETİM EKONOMİSİ” uygulamaktadır. Bu nedenle hayat anlayışlarımız bile değişmiştir. Üretim ekonomisi yapılmadığı için Türk toplumu olarak artık günlük yaşamaya hatta bu banka kartları sayesinde geleceğimizi dahi borçlanır bir ekonomik çıkmaza girmiş durumdayız.
Bu çıkmazdan nasıl çıkarız, nasıl üretim ekonomisine döneriz. Bu Türkiye’nin çehresini değiştirecek ekonomik sisteme ne zaman dönebiliriz henüz bileni yok.
Rahmetli oldu, bizim Kart Mehmet eniştemiz yıllar önce ovadaki evde yatıp kalkarken komşu Aga Mustafa da yaşlı hali ile eh işte bağ evinde oralarda kendi mülklerine bakardı. Bir sabah erken saatte Kart Mehmet daha önce hazırladığı tavşan derisini kediye giydirip kediyi kavak ağacına tırmandırmış, Aga Mustafa’ya sesleniyor. Bak diyor tavşan kavağa çıkmış. Aga Mustafa kavak ağacında tavşanı görünce şaşırıyor başlıyor dua etmeye. Aman Allahım tavşan ağaca çıkmış, bu dünyanın sonu geldi, bizi kurtar yarabbi şeklinde dua ederken köyden gelen Kart Mehmet’in babası durumu görünce oğlunun yaşlı Aga Mustafa’yı kandırdığını anlıyor ama oğlunada basıyor küfürü.
Ulan diyor hiç tavşan kavağa çıkar mı? Sen babandan büyük adamı niye kandırıp, korkutuyorsun.
Şimdi pek öyle kolay kolay olamayacak şeyler için sorulduğunda bende bu espiriden esinlenerek söylerim: Tavşan kavağa çıkınca bu iş olur diye.
Ne diyelim Denk Bütçe bakarsınız bir gün olur. Ama bu tüketim ekonomisi ile olsa olsa tavşan kavağa çıkınca olur.
Hoşça kalın.
