Prag’dan 3-4 saatlik bir tren yolculuğundan sonra 1918 yılında M.Kemal’in tedavi görmüş olduğu Karlsbad/Karlovy Vary ye varılıyor. Peki M.Kemal buraya neden geldi. Nasıl bir yerdi, neler yaptı burada.
Atatürk’ün ilk defa Trablusgarp Savaşı sırasında beliren sol böbrek ağrıları, Çanakkale Savaşı sırasında tekrarlamış ve ağrıları 1916 yılında çok daha sıkıntılı bir vaziyet almıştı. Vahdettin ile birlikte gittiği Almanya seyahatinden döndüğünde ise sol böbreğindeki iltihaplanma nedeniyle bir kez daha hastalanmış, bu defa yaklaşık bir ay yatağından çıkamamıştır. Hastalığı nedeniyle çok acı çekmiş, ancak Türkiye’de tedavi edilemeyince, arkadaşı Dr. Rasim Ferit’in önerisiyle tedavisini yurt dışında yaptırmaya karar vermiştir. Gerekli izinleri aldıktan sonra da 25 Mayıs 1918’de, Viyana’ya gitmek üzere yola çıkmıştır. Viyana’da Bristol Oteli’ne yerleşmiştir. Dr. Buyes’in tavsiyesi ile muayene olduğu Ürolog Prof. Dr. Otto Zuckerkandl kendisinde kolibasili olduğunu tespit etmiş ve Cottage Sanatoryumuna yatmasını önermiştir. Bir süre burada tedavi olduktan sonra, doktorunun isteğiyle kaplıca tedavisi görmek üzere 30 Haziran 1918 akşamı trenle Karlsbad’a doğru hareket etmiştir. Burada, Rudolfs Hof adlı konağın bir dairesine yerleşmiştir. Karlsbad’da Dr. Vermer tarafından tedavi edilmiştir. Ancak bu tedaviden istediği sonucu alamamış ve yeterince sağlığı düzelmemiştir. Günlüğünde de yazdığı gibi, doktorunun muayene sonrası hazırladığı tedavi programını aksatmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk, 30 Haziran – 28 Temmuz 1918 tarihleri arasında Karlovy Vary’de kalmıştır. Atatürk’ün o zaman Karlovy Vary’de kaldığı yer, şu anda Carlsbad Plaza Hotel‘dir., Atatürk ‘ün Karlovy Vary ‘de kaldığı otelin üzerindeki Atatürk’ün kaldığına dair levha ve Türkçe açıklamasını görebilirsiniz:
Karlovy Vary Carlsbad Plaza Otel diğer otellere göre Atatürk’ün tedavi olduğu otel olmasından dolayı, sadece Türkler tarafından değil, bir çok turist tarafından ziyaret edilen bir otel. Sadece Atatürk de değil, Bir çok ünlü devlet adamı, sanatçı, bilim adamı Beethoven, Karl Marx, Franz Josef, Gogol, Paganini, Goethe, Kafka, Lizst, Vagner- Brahms ,Freud, Schiller, Chopin, Peter Ustinov. vb.) Burası resmen Orta Avrupa’nın tedavi merkezi olarak görülen bir yermiş. Şu an da hala o şekilde görünen ve sağlık açısından da o şekilde korunan bir şehir. Kent içinde dolaşırken bir çok yerde de Tureckelazne (Türk Hamamı) ye rastlayabilirsiniz. Tabi geleneksel Karlovy Vary International Film Festivali ile de ünlüdür.
Karlovy Vary merkezde nehir boyunca yürürken sola dönünce. küçük köprünün üstünden geçerek suyun diğer tarafına geçince göreceksiniz oteli ve otelin duvarındaki tabelayı. Atatürk’ün orada kaldığı ve tedavi gördüğüne dair tabelası hemen kapının yanında duvarda asılı olarak bulunmakta.
Her sokak başında bulunan şifaları sular aslında otelin içindekiler ile aynı. Fakat bu otel o dönemler otel değil de resmen hastane görevi görüyormuş.
Günlüğünden anlaşıldığına göre, Mustafa Kemal Atatürk’ün Karlsbad’ki günleri, tedavisinin dışında, oldukça yoğun geçmiştir. Her şeyden önce kısa bir süreliğine de olsa dinlenmek, yabancı dilini geliştirmek, kitap okumak, ülkesinin geleceğine yönelik düşüncelerini gözden geçirmek ve bunları başkalarıyla tartışmak için bir fırsat yakalamıştır.
Ayrıca yabancı dilini ilerletmek amacıyla Fransızca ve Almanca dersler de almıştır.
Atatürk’ün Karlovy Vary’den, tedavisi tamamlanmadan dönmek durumunda kaldığı söylenir. Hem Vahdettin tahta geçmişti, hem de 1. Dünya Savaşı’nın sonlarına gelinmekteydi.
Karlsbad da görmüş olduğu kaplıca ve tedavi ortamından etkilenmiş. Cumhuriyet kurulduktan sonra Yalova nın da böyle bir termal tedavi merkezi olmasını sağlamıştır. Yalova’daki Atatürk köşkü ile başlayarak termal bir şehir oluşturmuşlar. Kendi de zaman zaman orada kalmıştır.
*Kent dönem dönem Alman egemenliği altında kalmıştır. 1918 de Alman egemenliğinde olması nedeniyle Karlsbad adıyla da anılmaktadır.
