Geçtiğimiz günlerde 17 Nisan 2020 de 91 yaşında yaşamını yitiren Tarihçi Orhan Koloğlu İznik kaymakamı Arap Kaymakam / Libya İlk Başbakanı Sadullah Koloğlu nun küçük oğluydu. Diğer oğlu da Galatasaray Kulübü yöneticilerinden spor yazarı Doğan Koloğlu ydu
Arap Kaymakam /Sadullah Koloğlu, İznik’de çok kısa bir süre görev yapmasına karşın özellikle bölgenin ekonomik kalkınmasında önem arz eden Müşküle Üzüm ün ekilmesi yetiştirilmesinde etkili olmuştur. Daha yapmayı planladığı çalışmalar olmasına rağmen Karacabey de baş gösteren sıtma salgını nedeniyle İznik den Karacabey’e atanmıştı.
Yıllar önce Ekim/2014 de Ege Üniversitesi’nde ‘Rodos – İstanköy Türkleri Paneli’nde Orhan Koloğlu ile tanışıp sohbet etme olanağını bulmuştum. Tabi ana konu Babası Sadullah Koloğlu ve İznik de ki göreviydi. Babasının notları arasında İznik ile ilgili planlarından da bahsetti. ( Başka bir yazıda bu konuyu aktaracağım), Fakat o gün genel olarak Arap Kaymakam’ın Libya günleri ve bu ilişkilerin Kıbrıs Hareketinda ki etkilerini anlattı. 1974 Ecevit- Erbakan hükümetinde Basın Yayın Genel Müdürü olarak görev verilmiş. Bu görevi sırasında Babası Sadullah Koloğlu’nun Libya daki geçmişi nedeniyle Hükümetin mesajını iletmek üzere Libya ya gönderilmiş:
– ‘’Kaddafi’yle görüşmek gerekiyordu. Kaddafi’nin en güçlü ve de popüler olduğu günlerdi. Dünya da petrol sıkıntısı da vardı. Bu nedenlerle ülkeler diplomatlarını ilişkilerini kuvvetlendirmek için Libya ya göndermişti. Randevu için görüştüğüm yetkililer dediler ki ‘’Otelde otur, sakın bir yere ayrılma.’’ Bir hafta bekledim,. Ses seda yoktu. Bir hafta sonra görevli koşarak geldi. ‘’Tamam gidiyoruz’’ dedi. Yolda telefon geldi… Aynı esnada Yemen Başbakanı da görüşme için bekliyormuş. Benim herhangi bir sıfatım da yok, tamamen kişisel bir temsilciyim. ‘Hangisini öne alalım diye konuştular. Talimat geldi; ‘ Yemen Başbakanı’nı şehri dolaştırın…’’
Anlaşılıyor ki; Barış harekatı sırasında ambargoya rağmen Türkiye ye ulaştırılan yardımlarda (Uçak yakıtı, yedek parçaları, mühimmat ve silah….) bu kişisel geçmişe dayanan bağlantıların etkisi büyüktü.
Yaptığı temaslardan bahsederken de Kaddafi için. ‘ Kaddafi ‘nin o zamanlar gösteri merakı da vardı. Yardım malzemelerini sırtına alıp Uçağa taşıyordu. Bu gösteri ayrı mesele, ama emir vermesi önemli tabii ki. Büyük yardımı oldu. Türkiye’ye tek yardım yapan ve Amerikan Ambargosu’nu bozan adamdır.’’
Bu dönemde Türkiye’ye hiçbir ülke ne yakıt ne de başka bir askeri malzeme parasıyla bile vermiyordu. Özellikle uçak yakıtına çok gereksinimimiz vardı.
Tüm bunlar da;
Dedesi Derne Beldiye Başkanı Hacı Mebruk, Babası Sadullah Koloğlu’nun1948 yılnda Libya’nın ilk Başbakanı olarak görev yapmasında ve o dönem deki ilişkileri özellikle de Şeyh Sunisi ile ilişkileri etkili olmuştur.
Böylece, Orhan Koloğlu ülkesi için büyük bir katkı sağlamış oldu bu Libya ziyaretiyle. Ruhu şad olsun …
Yazan: Kenan Yeşilyurt
