Riketsiya bakterisinin ortaya çıkardığı, yüksek ateş ile seyreden bir enfeksiyon hastalığı: Tifüs
Tifüs hastalığı riketsiya adındaki bir bakteri ajanının insan bedenin yüksek ateşe neden olarak ortaya çıkan bir enfeksiyon hastalığıdır. Lekeli humma olarak da adlandırılan bu enfeksiyon hastalığı ciltte renk değişimleri ve şiddetli kaşıntılar ile seyreden bir hastalıktır. Humma ateşli olarak seyreden hastalıkların ifade edilmesi için kullanılmaktadır. Tifüs hastalığı, her yaş grubunda ve iki cinsiyette de ortaya çıkabilmektedir.
Tifüs hastalığına neden olan riketsiya ajanı diğer bakterilerden değişiklik göstermektedir. Bunun temel sebebi bu bakteri türünün virüs ajanları gibi mutlaka canlı konağa ihtiyaç duymasıdır. Bu da hastalığın damlacıklarla bulaşma olasılığını azaltmaktadır.
Tifüs hastalığına neden olan riketsiya bakterileri eklem bacaklı ve küçük boyutlu yaşam formlarında yaşamaktadır. Bakterilerin enfekte ettiği bu canlılardan herhangi biri insanları ısırırsa hastalığın etkeni insanlara da geçmiş olur. Bu da hastalığın hijyen koşullarının iyi olmadığı yerlerde kolay bir şekilde bulaşabileceğini ve önlemler alındığında kolay bir şekilde önlenebileceğini bize göstermektedir.
Tifüs enfeksiyonları gelişmiş ülkelerde oldukça az görülen enfeksiyonlarıdır. Bunun en temel sebebi az gelişmiş ya da hiç gelişmemiş olan ülkelerin alt yapı yetersizliği, ekonomik koşulların yetersiz olması, eğitimsizlik ve yakın temasta bulunulması tifüs hastalığı için risk oluşturmaktadır. Fakat gelişmiş ülkelerde yaşayan kişiler bu gelişmemiş veya az gelişmiş ülkelere gezmeye gittiklerinde bu hastalığa yakalanabilmektedir.
Tifüs hastalığı geçmiş yıllarda büyük savaşların olduğu dönemlerde çok büyük salgınlara ve ciddi sayıda ölümlere neden olmaktadır. Bunun en temel sebebi savaş esnasında hijyen koşullarının yetersiz olması ve yakın temasın fazla olmasıdır. Bu hastalık kolay bir şekilde tedavi edilebilen bir hastalık olmasına rağmen üstüne düşülmediğinde ve tedavi edilmediğinde başta ölüm olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açabilmektedir.
Tifüs Belirtileri Nelerdir ?
Tifüs hastalığında ortaya çıkan belirtiler hastalığa özgül olarak görülmektedir ve kolay bir şekilde teşhisin konulmasına yardımcı olmaktadır. Tifüs hastalığında ortaya çıkan belirti ve bulgular şu şekilde sıralanabilir;
- Yüksek ateş
- Titreme ve üşüme
- Şiddetli baş ağrısı
- Deride lezyon oluşumları
- Şiddetli kaşıntı
- Konfüzyon olarak adlandırılan bilinç bulanıklığı
- Hafıza kaybı
- Dikkat ve konsantrasyon eksikliği
- Uykuya karşı meyillilik
- Yoğun ışık hüzmelerine bakamama
- Hipotansiyon
- Nabızda zayıflama
- Kas güçsüzlüğü ve ağrıları
- Lenf bezlerinde şişlik
- Yorgunluk ve halsizlik
- Öksürme gibi belirtiler tifüs hastalığında yaygın bir şekilde görülmektedir.
Tifüs Hastalığının Nedenleri Nelerdir ?
Tifüs hastalığı enfeksiyona neden olan riketsiya bakterisini taşıyan böcek formlarının insanları ısırması sonucunda ortaya çıkan bir enfeksiyon hastalığıdır. Ancak dışkı, damlacık, cinsel birliktelik ve yakın temas gibi bulaşma yolları ile insandan insana hiçbir şekilde bulaşma olmamaktadır. Aynı bölgede yaşayan insanlarda bu hastalığın görülmesinin ana nedeni aynı böceklerin ısırmalarına birlikte maruz kalınmasıdır.
Tifüs Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Diğer birçok bakteri kökenli enfeksiyon hastalığında olduğu gibi tifüs hastalığı da antibiyotik ilaçlar ile tedavi edilmektedir. Hastalar kendi halinde iyileşmeye bırakılırsa herhangi bir iyileşme görülmez. Hastaların Tifüs tedavisi tamamlandıktan sonra öncelikle enfeksiyona açık hale gelen yaşam alanları yeniden sağlıklı hale getirilmeli ve enfeksiyonun tekrar ortaya çıkması önlenir. Hastalıkta aşı uygulaması pek tercih edilmemektedir. Çünkü 2. Dünya Savaşında yapılan aşılar çok yüksek koruma gücüne sahip değildirler.
Tifüs tedavisinde en etkili olan ilaç türü antibiyotiktir. Ancak bu ilaçlar kullanılırken doğru zamanda, doğru miktarda ve doğru şekilde kullanılması gerekmektedir. Aksi durumlarda antibiyotikler hiçbir işe yaramazlar. Yaklaşık 10 günlük bir tedavi süreci tifüs hastalığında iyileşmeyi sağlamaktadır. Bu süreçte en çok kloramfenikoller, doksisiklinler ve siprofloksasinler kullanılmaktadır ancak doksisiklin ve kloramfenikoller küçük yaştaki hastalara ve hamilelere uygun ilaçlar değildirler.
